Mô hình vai đầu vai là gì? Đánh giá ưu và khuyết điểm của mô hình này

Bạn muốn nắm bắt cơ hội và giảm thiểu rủi ro trong đầu tư? Mô hình vai đầu vai sẽ là người bạn đồng hành tin cậy. Mô hình này không chỉ giúp bạn nhận biết các điểm mua vào và bán ra tiềm năng mà còn giúp bạn hiểu rõ hơn về tâm lý thị trường. Hãy cùng VNUInvest tìm hiểu đặc điểm và cách áp dụng mô hình này trong giao dịch nhé!

Mô hình vai đầu vai là gì?

Mô hình vai đầu vai (Head and Shoulders) là một trong những mô hình phân tích kỹ thuật phổ biến nhất, được sử dụng để dự đoán sự đảo chiều của xu hướng giá trên thị trường chứng khoán. Nó được gọi là “đầu vai” bởi vì khi vẽ trên biểu đồ, hình dạng của nó giống như một người có hai vai và một cái đầu ở giữa.

Cấu tạo của mô hình vai đầu vai:

• Vai trái: Đỉnh đầu tiên của mô hình.
• Đầu: Đỉnh cao nhất và nằm ở giữa, thường cao hơn vai trái.
• Vai phải: Đỉnh cuối cùng, thường có độ cao tương đương với vai trái.
• Đường cổ: Đường nối giữa hai điểm thấp nhất của vai trái và vai phải.

Các yếu tố tạo nên mô hình vai đầu vai

Mô hình vai đầu vai là một trong những mô hình phân tích kỹ thuật phổ biến và hữu ích để dự báo sự đảo chiều của xu hướng giá. Để một mô hình vai đầu vai được xem là hoàn chỉnh, nó cần có các yếu tố sau:

1. Vai Trái, Đầu, Vai Phải

• Vai trái: Đây là đỉnh đầu tiên của mô hình. Giá sẽ tăng lên tạo thành đỉnh này, sau đó điều chỉnh giảm.
• Đầu: Đỉnh cao nhất và nằm ở giữa, thường cao hơn vai trái. Đây là đỉnh quan trọng nhất của mô hình.
• Vai phải: Đỉnh cuối cùng, thường có độ cao tương đương với vai trái.

2. Đường Cổ

Đường nối giữa hai điểm thấp nhất của vai trái và vai phải. Đường cổ này đóng vai trò như một mức kháng cự quan trọng.

3. Khối lượng giao dịch

• Vai trái: Khối lượng giao dịch thường cao khi giá tăng lên tạo thành vai trái.
• Đầu: Khối lượng giao dịch thường giảm so với khi tạo vai trái.
• Vai phải: Khối lượng giao dịch tiếp tục giảm.
• Phá vỡ đường cổ: Khi giá phá vỡ đường cổ, khối lượng giao dịch thường tăng đột biến, xác nhận tín hiệu đảo chiều.

4. Sự xác nhận của các chỉ báo kỹ thuật khác

• RSI: Khi giá hình thành mô hình đầu vai, chỉ số RSI thường đi vào vùng quá mua hoặc quá bán.
• MACD: Đường tín hiệu cắt xuống dưới đường tín hiệu chính khi hình thành mô hình đầu vai thuận và cắt lên trên đường tín hiệu chính khi hình thành mô hình đầu vai nghịch.
• Các đường trung bình động: Đường trung bình động ngắn hạn cắt xuống dưới đường trung bình động dài hạn khi hình thành mô hình đầu vai thuận và ngược lại.

Vai trò của mô hình vai đầu vai trong giao dịch

Mô hình vai đầu vai là một trong những công cụ phân tích kỹ thuật được các nhà giao dịch ưa chuộng để dự báo sự đảo chiều của thị trường. Khi xuất hiện, mô hình này cung cấp những tín hiệu rõ ràng về việc xu hướng hiện tại có thể sắp kết thúc và một xu hướng mới đang hình thành. Nhờ đó, nhà đầu tư có thể đưa ra quyết định mua bán kịp thời, tăng cơ hội lợi nhuận và giảm thiểu rủi ro.

Mô hình vai đầu vai không chỉ giúp nhà đầu tư nhận biết sớm các tín hiệu đảo chiều mà còn hỗ trợ trong việc xác định điểm vào lệnh, đặt mục tiêu lợi nhuận và dừng lỗ. Bằng cách kết hợp mô hình này với các chỉ báo kỹ thuật khác và phân tích cơ bản, nhà đầu tư có thể xây dựng một chiến lược giao dịch hiệu quả. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng không có công cụ nào là hoàn hảo và nhà đầu tư nên luôn tỉnh táo và linh hoạt trong quá trình giao dịch.

Các bước giao dịch với mô hình vai đầu vai hiệu quả

1.Xác định mô hình:

• Mô hình vai đầu vai thuận: Xuất hiện ở cuối một xu hướng tăng, báo hiệu sự đảo chiều xuống.
• Mô hình vai đầu vai ngược: Xuất hiện ở cuối một xu hướng giảm, báo hiệu sự đảo chiều lên.
• Đường cổ: Đường nối hai điểm thấp nhất của vai trái và vai phải đóng vai trò là mức kháng cự/hỗ trợ quan trọng.

2. Xác nhận tín hiệu:

• Phá vỡ đường cổ: Khi giá phá vỡ đường cổ, đó là tín hiệu xác nhận mạnh mẽ nhất cho sự đảo chiều.
• Khối lượng giao dịch: Khối lượng giao dịch thường tăng khi giá phá vỡ đường cổ, củng cố tín hiệu.
• Các chỉ báo kỹ thuật: Kết hợp với các chỉ báo như RSI, MACD để tăng độ tin cậy của tín hiệu.

3. Vào lệnh:

• Mô hình vai đầu vai thuận: Vào lệnh bán khi giá đóng cửa dưới đường cổ.
• Mô hình vai đầu vai ngược: Vào lệnh mua khi giá đóng cửa trên đường cổ.

4. Đặt mục tiêu lợi nhuận:

• Ước tính: Chiều cao từ đỉnh “đầu” đến đường cổ thường được sử dụng để ước tính mục tiêu lợi nhuận.
• Điều chỉnh: Có thể điều chỉnh mục tiêu lợi nhuận dựa trên các yếu tố khác như tin tức thị trường, biến động của chỉ số.

5. Quản lý rủi ro:

Đặt lệnh cắt lỗ dưới mức thấp nhất của mô hình (đối với mô hình thuận) hoặc trên mức cao nhất của mô hình (đối với mô hình ngược) để hạn chế tổn thất.

Đánh giá ưu và  điểm của mô hình vai đầu vai

Phân loại các mô hình vai đầu vai

Mô hình vai đầu vai thuận

Mô hình vai đầu vai thuận thường xuất hiện khi một xu hướng tăng đang dần mất đà. Nó như một tín hiệu báo động, cho thấy giá có thể sắp đảo chiều từ tăng sang giảm. Khi giá phá vỡ đường viền cổ, tín hiệu đảo chiều trở nên rõ ràng hơn, đây là lúc nhà đầu tư nên cân nhắc bán ra để bảo toàn lợi nhuận hoặc hạn chế tổn thất.

Mô hình vai đầu vai thuận như một tấm bản đồ chỉ đường cho nhà đầu tư trong thị trường biến động. Khi mô hình xuất hiện, nó báo hiệu một sự thay đổi sắp xảy ra. Nhà đầu tư có thể sử dụng đường cổ như một điểm mốc để vào lệnh bán và ước tính quãng đường giá có thể giảm dựa trên độ cao của đỉnh cao nhất. Điều này giúp nhà đầu tư đưa ra quyết định giao dịch một cách tự tin hơn.

Mô hình đầu vai vai ngược

Khác hẳn với mô hình vai đầu vai thuận báo hiệu sự đảo chiều từ tăng sang giảm, mô hình vai đầu vai ngược lại là một tín hiệu lạc quan trong bối cảnh thị trường đang đi xuống. Khi mô hình này xuất hiện, các đỉnh và đáy sẽ được đảo ngược hoàn toàn so với mô hình thuận: thay vì các đỉnh cao dần, chúng ta sẽ thấy các đáy thấp dần, tạo thành hình dạng giống như một người đang nhún vai.

Điểm đặc biệt của mô hình này là nó thường xuất hiện ở cuối một xu hướng giảm. Khi giá phá vỡ đường cổ (neckline) đi lên, đó chính là tín hiệu xác nhận mạnh mẽ cho thấy xu hướng giảm đã kết thúc và một xu hướng tăng mới đang hình thành. Nhà đầu tư nên tận dụng cơ hội này để vào lệnh mua (buy), nhằm đón đầu xu hướng tăng sắp tới.

Lưu ý và một số mẹo nhỏ khi áp dụng mô hình vai đầu vai

Lưu ý

Mô hình vai đầu vai là một công cụ phân tích kỹ thuật hữu ích để dự báo sự đảo chiều của thị trường, nhưng không phải là quy luật tuyệt đối. Để tăng độ tin cậy cho quyết định giao dịch, nhà đầu tư nên kết hợp việc phân tích mô hình với các yếu tố khác như phân tích cơ bản, tin tức thị trường, và các chỉ báo kỹ thuật.

Ngoài ra, việc thực hành giao dịch với mô hình này trên tài khoản demo sẽ giúp nhà đầu tư làm quen và rút ra kinh nghiệm. Quan trọng hơn, nhà đầu tư cần kiên nhẫn chờ đợi tín hiệu xác nhận rõ ràng trước khi quyết định vào lệnh, tránh trường hợp nóng vội dẫn đến những quyết định sai lầm.

Một số mẹo

• Tìm kiếm mô hình trên các khung thời gian khác nhau: Có thể tìm thấy mô hình trên các khung thời gian từ ngắn hạn đến dài hạn.
• Chú ý đến khối lượng giao dịch: Khối lượng giao dịch cao thường đi kèm với những biến động giá mạnh.
• Sử dụng các công cụ vẽ đồ thị: Các phần mềm giao dịch hiện đại cung cấp các công cụ vẽ đồ thị giúp bạn dễ dàng xác định mô hình.

Kết luận

Việc áp dụng mô hình vai đầu vai trong giao dịch đòi hỏi nhà đầu tư phải có kiến thức sâu rộng và kinh nghiệm thực tế. Thị trường chứng khoán luôn biến động không ngừng, và việc xác định chính xác một mô hình vai đầu vai và đưa ra quyết định giao dịch đúng đắn là một thách thức không nhỏ. Nhà đầu tư cần luôn sẵn sàng đối mặt với những rủi ro tiềm ẩn.